شنگال نیز مانند بسیاری دیگر از کتاب های کودک و نوجوان، یک کتاب تصویری با لایههای متعدد معنایی است. کودک با خواندن داستان شنگال، متوجه میشود بسیاری از افراد تفاوتهای زیادی با یکدیگر دارند و این تفاوتها نباید باعث ناراحتی، احساس غیرعادی بودن و حتی تنهایی آنها شود، چرا که گاهی همین تفاوتها تبدیل به نقطهی قوت ما انسانها میشود.
شنگال نه یک قاشق بود و نه یک چنگال، اما کمی از هر دو بود. در آشپزخانه تمام قاشقها، قاشق بودند و تمام چنگال ها، چنگال. برای همین شنگال از خودش پرسید: من واقعا کی هستم؟ او با خودش فکر کرد اگر بخواهم توی سفره جایی داشته باشم و برای خودم کسی بشوم، باید فقط یک چیز باشم. برای همین یک کلاه لبهدار سرش گذاشت تا بیشتر شبیه قاشقها شود اما چنگالها گفتند: واه واه چه کلهی گردی…
بعد برای خودش یک تاج کاغذی درست کرد که بیشتر شبیه چنگالها بشود اما قاشقها گفتند: واه واه چقدر دندانههایش تیز است! باز هم شنگال تک و تنها شد. بالاخره یک روز وروجکی شلوغ و پلوغ از راه رسید. همه جا را چرب و کثیف و همه چیز را پخش و پلا کرد و عین خیالش هم نبود. چنگالها گفتند: آرام، اما گوشش بدهکار نبود، قاشقها گفتند: بپا، اما باز هم حواسش را جمع نکرد. چنگالها گفتند کمک… قاشقها گفتند: بجنب…
آن وروجک شلوغ و پلوغ یک چیز دیگر لازم داشت. چیزی که نه قاشق باشد و نه چنگال، اما کمی از هر دو باشد… شنگال خودش را به آن وروجک رساند و این طوری شد که جای خودش را توی سفره پیدا کرد.
با قیافهای کمی گرد و کمی دندانهدار. درست شکل شنگال…
شنگال نیز مانند بسیاری دیگر از کتاب های کودک و نوجوان، یک کتاب تصویری با لایههای متعدد معنایی است. کودک با خواندن داستان شنگال، متوجه میشود بسیاری از افراد تفاوتهای زیادی با یکدیگر دارند و این تفاوتها نباید باعث ناراحتی، احساس غیرعادی بودن و حتی تنهایی آنها شود، چرا که گاهی همین تفاوتها تبدیل به نقطهی قوت ما انسانها میشود.
از لایههای دیگر کتاب میتوان به مسئلهی کسب هویت فردی اشاره کرد. هویت مجموعهای از ویژگیها و باورها، بینشها، صفات و گرایشهای افراد است که تحتتأثیر شخصیت، تربیت و فرهنگ شکل میگیرد. از آنجا که از سالهای آغازین تولد تا دورهی دبستان به عنوان دورهی طلایی تربیت و شکلگیری هویت یاد میشود، نقش والدین، معلمان و مدیران مدارس پررنگتر از قبل به نظر میآید، چرا که هویت فردی به کودکان کمک میکند خودشان را بپذیرند، تفاوتها را درک کنند و در نهایت احساس بهتری نسبت به خود داشته باشند.
در این کتاب نویسنده با ظرافتی مثال زدنی و در قالب یک داستان شیرین، مسئلهی کسب هویت فردی و پذیرش تفاوتها را برای کودکان بیان میکند. کیو مکلیر در اینجا قدرت قلم و پویایی ذهن خود را به خواننده نشان میدهد و با خلق داستانی زیبا و پرکشش، و با استفاده از هنر جان بخشیدن به اشیا در این داستان، ذهنها را قلقلک میدهد. ایزابل آرسنالت نیز به عنوان تصویرگر با اثر زیبا و چشم نوازشش، زیبایی کتاب را دو چندان کرده، البته که نباید از ترجمهی روان، سلیس و کودکانهی زهره پریرخ نیز به سادگی عبور کرد.
شنگال برای کودکان داستانی زیبا و خواندنی است که پذیرش و درک تفاوتها را مانند شعری بسیار زیبا و لطیف در گوششان زمزمه میکند. کودک در آشپزخانه با این مفاهیم آشنا میشود. او با وسایل آشپزخانه بازی میکند و مفاهیم زیادی را یاد میگیرد. کودک متوجه میشود که همهی انسان ها با هم تفاوتهایی دارند و همهی ما به نوعی شنگال هستیم و به همین دلیل این کتاب در افزایش اعتماد به نفس آنها نیز تاثیرگذاری فراوانی دارد.
این کتاب موفق به دریافت امتیاز ۴ در فهرست لاک پشت پرنده شده و مورد تأیید سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی است.
? هادی برخوردار فرید
وینش