به بهانههای مختلف مانند جشن تولد از خردسالانم میخواهم برای خودشان یا دیگران آرزویی کنند. یکی از تکراریترین و همیشگیترین آرزوها؛ آرزوی پرواز در آسمان است. گاهی از خود میپرسم آیا تا امروز انسانی پا بر زمین گذارده که وقتی سربلند کرده و اسمان رازآلود و بینهایتی را دیده دلش پرواز کردن نخواسته باشد؟
کتاب پر چائو ونشان من را به یاد این تجربه پر تکرار و آرزوهای کودکانه میاندازد. این کتاب قصهی «تعلق» و «تعلیق» است. قصهی «نسبت یابی» بین «من» و «جهان من».
پارادایم فلسفی که قصه در آن تعریف میشود کاملاً شرقی است نمونههای آشنایی از چرخه حیات و طی طریق مرغها برای رسیدن به قله قاف خود بودگی را در آثار مولوی و عطار دیدهایم. خودشناسی و هستیشناسی پویا.
یک پر کوچک صدای گفتگوی دختر و پسری را میشنود. دو سؤال مهم که به زندگی او مربوط است: اول: این پر کدام پرنده است؟ دوم: آیا میتواند پرواز کند؟
حالا پر باید به این دو سؤال پاسخ دهد و از باد کمک میگیرد تا اوج و فرود و جا به جایی را تجربه کند. باد، تند باد و نسیم در طی داستان همراه او میشوند همان بادی که دشمنگونه تن نرم و سبک پر را میتواند بر صخره سنگ بکوبد میتواند او را یاریگرانه بر دوش خود نشانده به اوج ببرد. او میفهمد مرزهای دوستی و دشمنی در این سفر چقدر باریک و محو اند.
سفر و طی طریق مهمترین اصل از جهان خود برون شدن و به جهان بیرون نگریستن است و سفر پَر هم آغاز می شود. در این بین از ماهی خورک، کوکو، حواصیل، غازها، طاووس، زاغ، قو، اردک، مرغ چنگی و چکاوک و عقاب می پرسد آیا پری متعلق به آنهاست؟ پاسخ ها نه است اما او فرصت زیستنی کوتاه در دل ماجراهای هر یک از انها را می یابد. شنا کردن ، پریدن ، جهیدن ، اوج گرفتن و دانه بر چیدن و ماهی بلعیدن پرندگان را به چشم می بیند و با حس های مختلف تجربه می کند برگی از زندگی پرندگان را ورق می زند و اصطلاحا آنها را می خواند. همسفری در خشکی و آب و فضا …
برای «نسبت یابی کودک با جهان» گام اول این است که بتواند تشخیص دهد شباهت ها و تفاوت های یک طبقه مانند پرندگان یا خزندگان در چیست؟ گام دوم درک جبر و اختیار در دل روایت های شخصی هر کدام از گونه هاست و گام سوم کشف نسبت خود با جهان های پیرامون. در واقع سفری از تعلیق ها و نوسان به درون تعلق ها و اینگونه «هویت یابی» رخ می دهد و در نهایت فرد می تواند درکی درونی شده از «ارزش» های فردی و جمعی را کسب نماید. تلاش ، افت و خیر و تحمل رنج بخشی از توسعه شناختی هر یک از ما در مواجهه با دنیای بیرون است بخشی ضروری و اجتناب ناپذیر.
#مفاهیم_اصلی
تنهایی
تعلق
زیبایی/ نرمی/ سبکی
سفر
تفاوت/ شباهت
پویایی/ ایستایی
آرزو
پرواز
اوج/ فرود
رنج
چرخه حیات
#تکنیکهای_کاربردی
پرسشگری
کاوشگری
جرات ورزی
سیر و سلوک
رنج شناسی
همراهی فعال
معنا یابی
زمان مندی/ مکان مندی
تصویرپردازی کتاب هم ژانری تلفیقی از مینیمال پردازی و سنت گرایی است. تصاویری که ابهام مسیر را چند برابر می کنند و مانند نقشه ای هادی پَر می شوند. رنگهای اصلی با حجم های زاویه دار و منحنی دار . که هر بار یک گوشه مخفی یک کوزه سر بسته را به ذهن متبادر می کنند. گویی کودک باید کلید ها را بین شنیدن کلمات و درک خط داستانی ماجرا بسازد و درون قفلهایی بچرخاند که سالها بعد در زندگی خودش با انها روبرو خواهد شد.
به کتاب هایی مانند کتاب پَر میگویم #کتاب_بذری. فارغ از اینکه کودک تنهایی بخواند یا در جمع خوانده و به گفتگو گذارده شود بذرهای مهمی را در ذهن کودک خواهد کاشت و رجوع های مدام به کتاب اتفاق خواهد افتاد.
در این کتاب تمام مفاهیم هم بسته برای ایجاد شبکه ی مفاهیم جهان شناسی کنار هم نشسته اند . تنهایی/ تعلق/ شباهت/ تفاوت/ بالا/ پایین/ بود/ نبود/ مرگ / زندگی و ….
عقاب در اوج که برای بقای خود، چکاوک دوست داشتنی را شکار می کند بخشی از تابلوی چرخه حیاتی است که نیازمند مرغ خانواده دوستی است که با وجود داشتن پر توان پریدن ندارد. طاووس پر فیس و افاده بخشی از این تابلوست که چکاوک مهربان و یاریگر در آن قرار دارد. این زیر و زبر شدن ها این جنگ و صلح ها این بود و نبودها تنها عامل بقا و چرخیدن فاعلانه حیات در جهان است. جهانی که درون و برون کودک جان می گیرد و ادامه می یابد.
امتیاز من به ایده، پرداخت، تصویرگری ، کیفیت فنی کتاب پنج ستاره طلایی است. کتاب پر را در قفسه ی کتابخانه خود در دسترس بگذارید، کتابی است که دلتنگش می شوید و کودکتان سالها با پر درون آن می خوابد و بیدار می شود و زندگی خواهد کرد.
? سحر سلطانی
کتابستان کودک و نوجوان ایران