جمعه پنجم بهمنماه، موزه عروسک و ملل ایران میزبان عروسکهایی متفاوت بود. عروسکهایی از جنس «کاغذ و تا» که با هنر اوریگامی ساخته شده بودند. سرتاسر این موزه، با کاغذهایی که هنرمندانه تا خورده و جان گرفته بودند، پر شده بود.
کتاب «جنگل برای همه» که به تازگی از سوی کتاب طوطی، بخش کودک و نوجوان انتشارات فاطمی به چاپ رسیده است، محور رویداد روز گذشته بود. این کتاب با نگاهی به طبیعت و محیط زیست، به روایت داستانی تصویری و بدون کلام میپردازد. کودکان با دنبال کردن و بررسی جزئیات تصاویر، متوجه داستان میشوند. استفاده از هنر اوریگامی به شیوهای جدید و مبتکرانه، ساختن فضای سهبعدی با مواد مختلف و نیز عکاسی و نورپردازی صحنه، حس واقعی بودن و درک احساس شخصیتها را برای کودکان ممکن میسازد. این شیوهی تصویرگری برای شکوفایی خلاقیت، رشد درک بصری مخاطب کودک و تقویت مهارت داستانگویی بسیار موثر است.
در ابتدای این رویداد و در دو جلسهی پیاپی، پدیدآورندگان «جنگل برای همه» به توضیح فرآیند تولید این اثر پرداختند. خانم نازنین عباسی، تصویرگر و ایدهپرداز کتاب، دانشآموختهی کارشناسی ارشد رشته تصویرسازی و عضو انجمن تصویرگران ایران است. آثار او برنده جوایز ملی و بینالمللی متعددی چون دریافت نشان ماهی سیاه کوچولو از طرف شورای کتاب کودک شده است. همچنین او از نامزدهای دریافت جایزه دوسالانه تصویرگری براتیسلاوا ۲۰۱۵ (IBBY) و از منتخبین چهارمین جشنواره بین المللی تصویرگری CJ کره جنوبی است. ایشان ویژگی اصلی کتاب «جنگل برای همه» را تصویری و بدون متن بودن آن میدانند. کودکان میتوانند با دنبال کردن تصاویر به داستان این کتاب پی برده و مهارت داستانگویی خود را تقویت کنند.
آقای علاالدینی، طراح و سازندهی اوریگامی به عنوان دیگر سخنران این رویداد، مطالبی را اضافه نمودند. علیرضا علاالدینی، متولد ۱۳۳۸ و دانشآموخته کارشناسی ارشد رشته تاریخ است. علاءالدینی از سال ۱۳۷۳ با هنر اوریگامی آشنا شد و تاکنون پنج نمایشگاه هنری در سالهای ۱۳۷۳ تا ۱۳۷۶ و همچنین دو نمایشگاه جانبی در هفته فرهنگی سفارت ژاپن برگزار کرده است. او عضو هیئت علمی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است و بهعنوان برگزیده نمایشگاه اوریگامی ژاپن (NOA) معرفی شده است.
آقای علاالدینی ترکیب اوریگامی با تصویرگری را ویژگی منحصر به فرد این اثر میدانند. وی افزود برای تهیهی این کتاب تجربهی بیست و پنج سالهی خود در ساخت اوریگامی به کار برده است. تهیه کاغذهایی که قابلیت تا شدن چندباره را داشته باشند، یکی از مراحل ویژهی تولید بوده که تولیدکنندگان این اثر را تا مرحلهی تولید کاغذ نیز پیش برده است.
بهداد شیرمحمدی در ادامه به بررسی عکسها و نحوهی تهیهی آنها پرداخت. شیرمحمدی که عکاسی این اثر را بر عهده داشت، فعالیت هنری خود را در کودکی با مجسمهسازی آغاز کرد و از سال ۱۳۷۹ با حضور در صحنههای تئاتر و موسیقی به عنوان عکاس به عکاسی مشغول شد. از تجربهی عکاسی خود اینطور یاد میکنند که طی سالهایی که مشغول به این کار هستم، دوربین عکاسی من را به تماشای صحنههای بسیاری برد. مانند کوه، دشت، دریا و این بار، کتاب «جنگل برای همه». کتابی که تجربهای نو و به دست آمده از تلفیق تجربیات و تکنیکهای متنوع است. تکنیکهایی برای ثبت مناظر خلق شده از هنر اوریگامی، کاراکترهای متنوع و متعدد با چیدمانی پیچیده.
ساخت فضاهای احساسی و شبیه سازی ساعات مختلف روز و شب در صحنههای پر جنب و جوش این مجموعه گاهی باعث میشد ساعتها در چیدمانی با کاراکترهای متنوع و به کارگیری بیش از ده منبع نور بکوشیم تا بتوانیم با ترکیبی از اوریگامی، تصویرسازی، نورپردازی و عکاسی تصویری نو بسازیم.
آقای شیرمحمدی باور دارند که آموزش حفظ محیطزیست اهمیت زیادی دارد و همین مهم، یکی از انگیزههای ایشان برای انتقال مفاهیم اینچنینی به کودکان بوده است. مفاهیمی که شاید پیش از این، از اهمیت بهسزایی برخوردار نبودند. تولید این اثر بیش از یک سال و نیم به طول کشیده که به اعتقاد ایشان، با جدیت و همکاری پدیدآورندگان در کنار انگیزهای که در آموزش حفظ محیطزیست به کودکان داشتهاند، منجر به موفقیت شده است.
از جمله مهمانان این رویداد، مسئول فرهنگی سفارت ژاپن و دکتر نریمان، از فعالان فرهنگی افغانستان بودند. دکتر نریمان کتابهای تصویری بدون متن را یکی از روشهای پرورش خلاقیت در کودکان دانستند که روند رشد مهارتهای فکری و کلامی را تقویت میکند.
پس از پایان قسمت اول رویداد، مراسم رونمایی و جشن امضای کتاب و بریدن کیک، با حضور پدیدآورندگان، ایرج ضرغام، مدیرعامل موسسهی فرهنگی فاطمی و خانم سحر ترهنده، دبیر کتاب طوطی، بخش کودک و نوجوان این موسسه برگزار شد. همچنین ماکتی که برای تولید «جنگل برای همه» استفاده شده بود، به موزهی عروسک آورده شده بود تا شرکتکنندگان بتوانند ارتباط بهتری با فضای تولید آن داشته باشند. خانم عباسی و آقای علاالدینی در مورد این ماکت افزودند: هر یک از شخصیتها و اجزای صحنه با وسواس زیادی ساخته شده است. مثلاً ساخت درختها دو ماه و طراحی و ساخت زمینه نیز یک ماه طول کشید تا بتوانیم صحنهای بسازیم که قابلیت ارتجاعی و تغییر داشته باشد و برای تمامی ۱۵ فریم عکاسی پاسخگو باشد.
در پایان این مراسم و پس از غروب آفتاب، با ابتکار برگزارکنندگان این رویداد، صدای جنگل و سایههای حیوانات بر روی دیوارهای حیاط موزه، فضای آرامشبخشی از جنگل را برای حاضران تداعی میکرد. آقای علاالدینی یادبودی برای این مراسم توسط هنر اوریگامی به شکل یک گوزن ساخته بودند که در حیاط موزه قرار داشت و شرکتکنندگان به یادگار آن را امضا کردند.
کتاب طوطی با چاپ آثاری متفاوت مانند «جنگل برای همه» و با توجه خاص به مخاطب کودک و نوجوان ایرانی تلاش میکند کتاب و محتوای گوناگون، فاخر و خواندنی تولید کند. طوطی هم به ادبیات داستانی و هم به ادبیات غیرداستانی توجه دارد و می کوشد تا در تهیهی محتوای مفید برای پرورش سالم و چندبعدی کودکان و نوجوانان یاریرسان خانوادهها و مدارس باشد.