به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، همه ما در طول زندگی روزها، ماه‌ها یا سال‌های بدی را سپری کرده‌ایم که خاطره بد آن هرگز از ذهنمان پاک نمی‌شود. «قصه یک سال مزخرف» نوشته هتر اسمیت که به‌تازگی با ترجمه کیوان عبیدی آشتیانی از سوی کتاب‌های طوطی (بخش کودک و نوجوان انتشارات فاطمی) منتشر شده است، کتابی است که به همین موضوع می‌پردازد.
هتر اسمیت، نویسنده کانادایی این کتاب، با استفاده از شخصیت‌های واقعی، خصلت‌های خوب و بد انسانی را با هم به تصویر کشیده است. او از زبان پسر نوجوانی به نام جت، داستان سال بد و فاجعه‌باری را روایت می‌کند که جت پشت سر گذاشته و به امید آنکه همه خاطرات بد گذشته را فراموش کند و به آرامش برسد، برای سپری‌کردن تعطیلات تابستان به خانه ساحلی مادربزرگش می‌رود اما رازی دارد.
این کتاب یکی از برندگان جایزه تی‌دی ادبیات کودک و نوجوان کاناداست، این جایزه هر سال به شاخص‌ترین کتاب کودک و نوجوان، از نویسنده‌های کانادایی برای کودکان ۱ تا ۱۲ سال، اهدا می‌شود؛ کتابی که امتیازی چشم‌گیر یا دستاوردی قابل‌توجه داشته باشد.
کیوان عبیدی آشتیانی، درباره چگونگی ترجمه «قصه یک سال مزخرف» به ایبنا می‌گوید: انتشارات فاطمی تعدادی کتاب را برای ترجمه به من پیشنهاد داده بود. بعد از اینکه آن‌ها را مطالعه کردم به‌نظرم داستان «قصه یک سال مزخرف» خیلی جالب و جذاب بود. یکی از دلایل دیگری که تصمیم گرفتم این کتاب را ترجمه کنم این بود که انتشارات طوطی همیشه حق رایت کتاب‌ها را می‌خرد و این مساله برای ما مترجمان، خیلی خوب است چون می‌توانیم با نویسنده و ناشر خارجی در ارتباط باشیم و نظراتمان را اعلام کنیم، حتی در اینستاگرام نویسنده را دنبال کنیم و از اینکه کتابشان را ترجمه و منتشر کرده‌ایم خجالت نکشیم.
این مترجم کتاب‌های کودک و نوجوان، درباره تفاوت این کتاب با سایر آثاری که برای نوجوانان ترجمه کرده توضیح می‌دهد: تفاوت این کتاب در نوع نگارش آن است چون فرمت شعر آزاد دارد. هرچند که داستان به ظاهر خیلی ساده است اما لایه‌های پنهان زیادی دارد و فقط روایت یک سال نیست بلکه روایت سالی است که به قهرمان داستان خیلی بد می‌گذرد به دلیل اینکه خانواده‌اش به هم می‌ریزد؛ پدرش تصادف می‌کند و مادرش تنها می‌شود.
به گفته عبیدی آشتیانی، نکته جالبی که این کتاب دارد بیان این موضوع است که گاهی بدون دلیل به خانواده‌های آدم‌های زندانی و آدم‌های معتاد صدمه می‌خورد. در این کتاب، وقتی پدر قهرمان داستان تصادف می‌کند، سه‌نفر از اعضای یک خانواده کشته می‌شوند و این مساله مایه ننگی است برای این بچه و قضاوتی که جامعه نسبت به او دارد سبب می‌شود که با دوستان جدیدی معاشرت کند.
او می‌افزاید: معمولا وقتی در خانواده‌ای یک نفر معتاد یا زندانی باشد جامعه قضاوت خوبی نسبت به اعضای آن خانواده ندارد و آن‌ها را طرد می‌کند. این پسربچه هم از این مساله صدمه زیادی می‌بیند و مادرش تصمیم می‌گیرد او را پیش مادربزرگش بفرستد که زن بسیار مهربان، دنیا دیده و آرامی است و می‌تواند خسارت‌هایی را که به این پسر در طول این سال به دلیل دوستی با پسر دیگری را که شر است (اما درواقع او هم بی‌گناه است و به دلیل نابسامانی خانواده‌اش شرور شده) وارد شده، جبران کند.
عبیدی آشتیانی در ادامه بیان می‌کند: در این کتاب، راوی داستان به سال مزخرفی برمی‌گردد که طی کرده و داستان را در دو زمان روایت می‌کند؛ یکی سالی که پیش مادربزرگش است و یکی سال بدی که پشت سر گذاشته است و تعریف می‌کند چطور شد به اینجا رسید. او در محیطی طبیعی در کنار اقیانوس با شنیدن تجربه‌های مادربزرگش متوجه می‌شود که غفلت‌های افراد نباید سبب شود که آینده‌شان تحت‌الشعاع قرار گیرد و نابود شود. مادربزرگ در این داستان، یاری‌گر و کمک‌دهنده است، هرچند او هم از کودکی‌اش فاجعه‌هایی را به یاد دارد که این سختی‌ها شخصیت کنونی او را شکل داده‌اند. در این داستان فردی که مبتلا به سندرم داون است قلب این پسربچه را تلطیف می‌کند و نقش این فرد بیمار که دریافتی متفاوت نسبت به ما از دنیای بیرون دارد، در داستان ملموس است.
مترجم «عروس دریایی» همچنین به ویژگی دیگری از این کتاب اشاره می‌کند و می‌گوید: داستان به دلیل نوع روایتی که دارد خیلی سریع خوانده می‌شود. شاید در یک صفحه فقط دو خط وجود داشته باشد و پاراگراف‌های بزرگی دیده نشود و این برای دنیای امروز که مردم عجله دارند و حوصله خواندن داستان‌های طولانی را ندارند، مناسب است چون در طول دو ساعت خوانده می‌شود و تاثیرش را می‌گذارد.
عبیدی آشتیانی درباره نویسنده این کتاب نیز توضیح می‌دهد: هتر اسمیت، نویسنده‌ای کانادایی است و به واسطه این کتاب در کانادا مورد تقدیر قرار گرفته و برنده جایزه شده است. من قبلا از این نویسنده کتابی ترجمه نکرده بودم اما به نظر من هتر اسمیت در نوشتن شعر آزاد، قلمی بسیار زیبا و خواندنی دارد و لایه‌های عاطفی داستانش بسیار تاثیرگذار است.
مترجم «همه آن‌ها یک گربه دیدند» می‌افزاید: آنچه که ما از ادبیات ناب داستانی انتظار داریم این است که بتواند از نقطه شروع تا نقطه پایانی داستان ما را متحول کند و به تفکر وادارد و این داستان این کار را انجام می‌دهد. اینکه همه آدم‌ها اشتباه می‌کنند و قهرمان داستان و قهرمان‌های فرعی داستان هم اشتباه کردند حتی مادربزرگ که دانای داستان است هم در زندگی‌اش اشتباه کرده اما موضوع این است که ما چقدر به غفلت‌ها و فراموش‌کاری‌های‌مان توجه و سعی می‌کنیم آن‌ها را برطرف کنیم.
انتشارات فاطمی، کتاب «قصه یک سال مزخرف» را با شمارگان دو هزار نسخه و قیمت ۳۵۰هزار ریال منتشر کرده است.
