در میان انواع کتابهای تصویری، دستهای وجود دارند که اگرچه، داستان خاصی را روایت نمیکنند اما شیوهی روایتگری و تصویرسازیشان، تجربهی خوانشی خوشایند را برای مخاطب فراهم میکند. کتاب آنچه ما را انسان میکند روایتی است شیرین از چیستی مفهوم زبان، مهمترین و قدرتمندترین ابزار تفکر انسانی که هنوز هم مبدأ دقیقی برای آغاز آن مشخص نشده.
در این کتاب، نویسنده و تصویرگر کوشیدهاند با ارائهی روایتی جذاب و خلاقانه دربارهی ویژگیهای مفهومی زبان به عنوان عامل تفکر و ارتباط بین انسانها، نوعی تعلیق داستانی را هم در متن بگنجانند. راوی انتزاعی این داستان تا انتها خودش را معرفی نمیکند و فقط به شرح نشانهها و کاربرد خودش در زندگی انسانها و تمدن میپردازد.
مثلاً جایی میگوید با نابودی یکی از نمونههای من، شاید یک فرهنگ برای همیشه نابود شود. یا در جایی دیگر، تصویری از یک نوزاد را میبینیم که کلاف کاموایی را دست گرفته و بعد او را در پنج مرحلهی بعد و تا پیری و ضعف میبینیم که دوباره و با حالتی حیران و سرگشته، رشتهی کاموا را به دست گرفته است. راوی میگوید: «وقتی بچه بودی من را خوب نمیشناختی. با گذشت زمان با من بیشتر و بیشتر آشنا شدی، اما وقتی پیر شوی، باز هم ممکن است فراموشم کنی.»
این سبک خلاقانهی روایت و تصویرگری برای پرورش تفکر انتقادی و خلاق در کودکان و خصوصاً در شناخت مفاهیمی انتزاعی مانند زبان بسیار مفید است. فکر میکنم جای اینگونه کتابها در بازار نشر ایران بشدت خالی باشد.
مهدی رجبی؛ نویسنده و مترجم
روزنامهی ایران، ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۴
