کتاب تصویری استدلال‌های بد از هنری فراموش‌شده به اسم «حرف حساب زدن» می‌گوید. این کتاب به قول نویسنده‌اش علی الموسوی برای تازه‌واردان به حوزه‌ی استدلال منطقی نوشته شده است. الموسوی رایج‌ترین خطاهای استدلال را جمع‌آوری کرده و هم‌خوان با تصاویر کتاب به بررسی خطاهای آن استدلال پرداخته است.
کل دنیا بر پایه‌ی گفت‌وگو می‌چرخد. همه دارند برای بقا همدیگر را با حرف زدن مجاب می‌کنند. در بیشتر شغل‌های امروزی هنر سخنوری حرف اول را می‌زند. هرکس بتواند بهتر دیگری را با حرف‌هایش اقناع کند پیروز ماجراست و خسران‌دیده آدم‌هایی هستند که نمی‌توانند خوب حرف بزنند. اما چه‌قدر از این حرف‌هایی که روزانه رد و بدل می‌شود حرف‌های درست و حسابی است؟ آدم‌ها چه‌قدر از سفسطه و مغلطه برای پیشبرد حرف‌هایشان استفاده می‌کنند؟ آدم‌ها چه‌قدر از حرف زدن برای قلدری و تخریب کردن بقیه استفاده می‌کنند؟ تا حالا شده است در شبکه‌های اجتماعی اظهارنظری بکنید و با واکنش عجیب و به زعم خودتان ناعادلانه‌ی کاربران روبه‌رو شوید؟ گاهی ریشه‌ی این تخریب‌ها این است که گوینده‌ها درست فکر کرده‌اند، اما اشتباه بیان کرده‌اند. گاهی از استدلال‌های اشتباه به نتایج درست رسیده‌اند و گاهی با ربط و بی‌ربط کردنِ ادله به پیامی رسیده‌اند که در نگاه اول درست به نظر می‌رسد. از جایی به بعد به این نتیجه می‌رسیم که حرف حساب زدن هنر است. چه اگر فکر می‌کنید این هنر را دارید، و چه فکر می‌کنید ندارید سری به کتاب تصویری استدلال‌های بد بزنید و برای هر کودک و نوجوان و بزرگسالی که در آستانه‌ی ابراز عقاید و افکارش به صورت مستقلانه است آن را بخوانید و درباره‌اش صحبت کنید.
کتاب تصویری استدلال‌های بد از هنری فراموش‌شده به اسم «حرف حساب زدن» می‌گوید. این کتاب به قول نویسنده‌اش علی الموسوی برای تازه واردان به حوزه‌ی استدلال منطقی نوشته شده است. الموسوی رایج‌ترین خطاهای استدلال را جمع‌آوری کرده و هم‌خوان با تصاویر کتاب به بررسی خطاهای آن استدلال پرداخته است. بخشی از این تصاویر از تمثیل‌هایی مانند مزرعه‌ی حیوانات جرج اورول و بخشی دیگر از هیچانه‌های طنزآمیزی مانند داستان‌ها و اشعار لوئیس کارول نویسنده‌ی آلیس در سرزمین عجایب الهام گرفته شده است.
کتاب هر کدام از مغالطه‌ها را اول در یک صفحه‌ی جداگانه تعریف کرده است و بعد با مثال‌هایی آن مغالطه را تشریح کرده و نکته‌ی انحرافی را که باعث می‌شود ما زیاد از آن مغالطه استفاده کنیم توضیح داده است. نویسنده همراه با تصویرگر برای هر کدام از این مغالطه‌های غیرصوری با برقراری دیالوگی یا آوردن نکته‌ای فضایی را برای بهتر درک شدن آن فراهم کرده است. در حقیقت نویسنده از زبان استعاری کمک گرفته است تا بتواند استدلال‌های منطقی را به شیرینی به مخاطب آموزش دهد.
الموسوی سعی دارد با این کتاب خطر استدلال‌های سست را گوشزد کند و به مخاطب نشان دهد که این استدلال‌های بد چه‌قدر در زندگی روزمره‌ی ما جریان دارد و خیلی از حرف‌ها و رفتارهای آدمی تحت تاثیر این استدلال‌هاست. هر کدام از این مغالطه‌ها برای هر کلاسی می‌تواند مبحث درسی باشد که ساعت‌ها دانش‌آموزان روی آن بحث و مجادله کنند.
در آخر کتاب نویسنده تعریف واحدی از اصطلاحات منطقی مانند، استدلال، گزاره، مقدمه، استدلال استقرایی و … آورده که مخاطب با آگاهی بیشتر به خواندن کتاب بپردازد. این تعاریف تلاشی است برای ساده‌سازی کتاب، اما هنوز برخی از قسمت‌های کتاب دچار سخت‌فهمی است و حتما برای کار کردن با کودکان و نوجوانان نیاز به راهنما دارد. مترجم این کتاب دانش‌آموخته‌ی فلسفه علم است و علم‌ورزی در حلقه‌ی کندوکاو را راهی برای آشنایی کودکان با فلسفه و تفکر فلسفی می‌داند. هرچند ترجمه‌ی حسین شیخ‌رضایی که خود یکی از کوشندگان و پژوهشگران حوزه‌ی فلسفه برای کودک است، کار را آسان کرده، اما به نظر می‌رسد محتوای کتاب هنوز پیچیدگی‌هایی دارد. جملات و انتخاب واژه‌ها جای چکش‌کاری دارد ولی در مجموع برای علاقه‌مندان به فلسفه، منطق و حرف حساب زدن جذابیت ویژه‌ای دارد.
وینت سرف، یکی از پیشگامان اینترنت، کتاب استدلال‌های بد را یکی از روش‌های هوشمندانه معرفی تفکر محاسباتی به عموم مردم معرفی می‌کند و سزار هیدالگو فیزیکدان مطرح، این کتاب را به هرکسی که مایل به درک اصول علوم کامپیوتر است توصیه می‌کند.
علی الموسوی نویسنده‌ی کتاب در دانشگاه ام‌آی‌تی و کارنگی ملون علوم رایانه و نرم‌افزار خوانده است و همراه همسر و فرزندش در سانفرانسیسکو زندگی می‌کند. تصویرگری‌های کتاب را هم الخاندرو جیرالدو انجام داده است. تصویرگری‌های جیرالدو به فهم هرچه بیشتر کتاب بسیار کمک کرده است.
زهرا ماهری
وینش
